II Konferencja pt. ”Jakość w opiece zdrowotnej – mazowieckie forum dyskusyjne”

12 i 13 czerwca w Miejskim Domu Kultury w Makowie Mazowieckim odbyła się druga już konferencja poświęcona jakości usług medycznych. Tegoroczna konferencja została przygotowana przez oddział makowski Towarzystwa Promocji Jakości, Szpital Powiatowy w Makowie Mazowieckim oraz Starostę Powiatu Makowskiego. Jej celem była wymiana doświadczeń na temat różnych aspektów ustawicznej poprawy jakości świadczeń zdrowotnych przez ponad dwustu gości. Swoimi uwagami i refleksjami dzieli się przedstawiciele różnych instytucji, nie tylko opieki zdrowotnej i nie tylko z terenu Mazowsza. Chociaż najliczniej reprezentowani byli przedstawiciele mazowieckich szpitali, nie brakowało delegatów z innych stron kraju. Dariusz Hajdukiewicz, dyrektor makowskiego szpitala, otwierając konferencję, wymienił miasta z których przyjechali witani przez niego goście: Ciechanów, Gniezno, Kalisz, Katowice, Kraków, Krotoszyn, Mława, Ostrołęka, Pleszew, Płońsk, Poznań, Pruszków, Przasnysz, Pułtusk, Różan, Sochaczew, Warszawa, Wołomin, Wyszków, Zambrów. Goście reprezentowali różne zawody (lekarze, pielęgniarki, położne, statystycy medyczni, kadrowcy, księgowe, audytorzy, pełnomocnicy systemów jakości, prawnicy, kierownicy, dyrektorzy) i różne instytucje, inne niż szpitale np.: Narodowy Fundusz Zdrowia, Izba Pielęgniarek i Położnych, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, Instytut Przedsiębiorczości i Samorządności, Mazowieckie Centrum Zdrowia Publicznego, Centralny Instytut Ochrony Pracy, Sanepid, NZOZ-y itp.

Dwudniowa konferencja podzielona została na cztery sesje. Każda część odnosiła się do innej grupy problemów wpływających na poziom świadczonych usług lub innych aspektów jakości. Inauguracyjny wykład pt. „Racjonalna antybiotykoterapia w dobie narastającej lekooporności drobnoustroju” wygłosiła profesor Waleria Hryniewicz z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego. Następnie Dariusz Hajdukiewicz omówił elementy jakości zawarte w strategii marketingowej realizowanej w kierowanym przez niego zakładzie, a Maria Kapuśniak przedstawiła doświadczenia zespołu ds. zakażeń z ostrołęckiego szpitala. Kolejna prezentacja, autorstwa Danuty Pawlik (przewodniczącej makowskiego TPJ i jednocześnie kierowniczki laboratorium mikrobiologicznego) ukazała korzyści płynące ze współpracy lekarzy pierwszego kontaktu z laboratorium mikrobiologicznym. W swoim wystąpieniu, mgr Pawlik położyła szczególny nacisk na racjonalną antybiotykoterapię, a przez to na skrócenie czasu leczenia, a także na zahamowanie wzrostu lekooporności drobnoustrojów. Interesująco wypadły dwa kolejne wystąpienia przedstawione przez doktora Krzysztofa Rymuzę, dyrektora Szpitala Kolejowego w Pruszkowie. Tematem pierwszego była poprawa jakości działalności szpitala poprzez wdrożenie standardów i procedur postępowania na Izbie Przyjęć, natomiast w drugiej prezentacji doktor Rymuza omówił częstość występowania czynników ryzyka choroby wieńcowej w populacji mieszkańców Pruszkowa. Część pierwszą zakończył wykład pani Violetty Mateckiej (z Wielkopolskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia), poświęcony problematyce satysfakcji z pracy personelu zatrudnionego w szpitalu publicznym i NZOZ-ie, a także motywacji do jakości po wdrożeniu standardów akredytacyjnych i norm ISO. Poruszony temat wzbudził duże zainteresowanie wśród słuchaczy i wywołał ożywioną dyskusję. Szczególne zainteresowanie wzbudził fakt przeprowadzenia badania analizującego satysfakcję personelu przez płatnika.

Sesja II rozpoczęła się od uroczystości wręczenia Dariuszowi Hajdukiewiczowi, dyrektorowi makowskiego szpitala, przez przedstawiciela firmy certyfikującej DNV, certyfikatów potwierdzających skuteczne wdrożenie zintegrowanego systemu zarządzania jakością i środowiskiem, zgodnego z normami ISO 9001:2000 i 14001:1996. Gratulacje dla wszystkich pracowników szpitala złożyli m.in. Starosta Kazimierz Białobrzeski, dyrektor Ryszard Zaborowski z NFZ, Stanisław Pietrzak z Mazowieckiej Nagrody Jakości, listy gratulacyjne przysłali także Leszek Sikorski Minister Zdrowia, Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Ostrołęce, posłowie na Sejm RP – Zbigniew Deptuła i Zbigniew Chrzanowski. Po wręczeniu certyfikatów, dyrektor makowskiej placówki – Dariusz Hajdukiewicz, podziękował w kilku słowach wszystkim zaangażowanym pracownikom, a następnie wręczył osobom zasłużonym medal im. Dr Teofila Sokołowskiego, przyznawany za zasługi dla makowskiej lecznicy. Medal otrzymała pani profesor Waleria Hryniewicz za pomoc w stworzeniu w Makowie uznanego laboratorium mikrobiologicznego, włączonego dziś w systemy OPTY, POLMIKRO i EARSS, co spowodowało nowy wymiar jakości realizowanych tu usług zdrowotnych. Artur Jabłoński i Julita Jarzębowska z Akademii Jakości dostali medal za sprawne i skuteczne stworzenie w szpitalu zintegrowanego systemu zarządzania jakością i środowiskiem zgodnego z normami ISO, a pracownicy szpitala – Teresa Śmiałkowska i Janusz Zalewski za ogromny wkład pracy w uporządkowanie i unowocześnienie procedur kadrowych i logistycznych jako istotnych elementów stworzonego systemu.

Artur Jabłoński z Akademii Jakości i Wojciech Piskorski, audytor wiodący DNV byli autorami kolejnych prezentacji. „Specyfika wdrażania systemów jakości w szpitalach” to sprawnie i kompetentnie przedstawiony temat A. Jabłońskiego, a „Trudności występujące we wdrażaniu systemów zgodnych z normami ISO w szpitalach” omówił w kontekście polityki unikania strat w firmie W. Piskorski. O bezpośrednich wrażeniach związanych z procesem akredytacyjnym i wdrażaniem norm ISO, opowiadali reprezentacji szpitala Zakonu Bonifratrów z Krakowa. Ich doświadczenia można było porównać z opiniami Urszuli Grochowskiej  pełnomocnika ds. zintegrowanego systemu jakości  w makowskim szpitalu, a także zweryfikować w trakcie dyskusji z reprezentantami innych akredytowanych lub certyfikowanych zakładów. Słuchając wypowiedzi prelegentów można było wnioskować, że początki budowania systemu jakości były identyczne – poprzez monitorowanie zakażeń szpitalnych, podobne cele – szukanie wyróżników, potrzeba bycia pierwszym lub wśród najlepszych, podobnie płonne nadzieje na poprawę przychodów od płatnika i wreszcie podobne problemy ja choćby wzrost oczekiwań, a czasem roszczeń, ze strony pacjentów.

W drugim dniu konferencji tematyka sesji III i IV była już bardzo szczegółowa i odnosiła się do konkretnych aspektów jakości. Prezentację nowoczesnych metod oceny skuteczności programów kontroli zakażeń szpitalnych omówił doktor Paweł Grzesiowski z NIZP. Sesja III to także prezentacja poszczególnych rozwiązań konkretnych problemów (m.in. współpracy między zakładami lub oddziałami) przez pielęgniarki epidemiologiczne – Elżbietę Czapską, Halinę Misiak i Grażynę Cierebską. Dr Anna Kwiatkowska ze Szpitala Powiatowego w Wyszkowie przedstawiła własne doświadczenia w postępowaniu z zakażeniami paciorkowcami beta – hemolizującymi grupy B u noworodków. Rola personelu medycznego w monitorowaniu i przeciwdziałaniu zakażeniom szpitalnym stała się motywem przewodnim krótkiej spontanicznej dyskusji pod koniec tej sesji. Dużą aktywnością w niej wykazał się przede wszystkim doktor Paweł Grzesiowski. „To nie jest moda – to konieczność” odparł dr Grzesiowski na stawiany zarzut zbyt szerokiego podejścia w czasie tej konferencji do problematyki zakażeń, kosztem niejako innych elementów bezpieczeństwa w szpitalu. O tym jak jest to istotny i nieodłączny fragment terapii świadczy, zdaniem dr Grzesiowskiego, rosnąca liczba ośrodków, które w swoich strukturach tworzą oddzielne komórki zajmujące się czynnym monitorowaniem zakażeń. Moderujący dyskusję, dr Hajdukiewicz zaznaczył, że w kolejnej IV sesji konferencji pojawią się następne elementy jakości, a więc i bezpieczeństwa w szpitalu.

IV sesja uwzględniała aspekty jakości w opiece okołoporodowej, w dializoterapii, w diagnostyce laboratoryjnej i wreszcie w opiece pielęgniarskiej. „10 kroków do udanego karmienia piersią” – prezentacja dr Stanisława Korzyba i Elżbiety Bystrek przybliżyła zabranym etapy dojścia makowskiej lecznicy do tytułu „Szpital Przyjazny Dziecku” i zasady polityki okołoporodowej tutaj realizowane. Standaryzacja badań laboratoryjnych, w aspekcie możliwych i prawdopodobnych błędów w okresie przedanalitycznym, postanalitycznym i w trakcie samej analizy, była tematem bardzo interesującej prezentacji mgr Lidii Niewiadomskiej. Jakość życia pacjentów dializowanych była przedmiotem prezentacji Lucyny Panczewskiej z makowskiej Stacji Dializ. Podkreślono  szczególnie problem z aktywnym świadczeniem pracy przez pacjentów. Ciekawe wystąpienie mgr Urszuli Grochowskiej dotyczące monitorowania wskaźników opieki pielęgniarskiej w kontekście np. wskaźników zatrudnienia kadr wynikających z przepisów ministerialnych i w odniesieniu do tak szczegółowych problemów jak np. odleżyny, zakończyło  IV sesję.

Prezentacje plakatowe – „Skuteczność sterylizacji w jakości świadczonych usług” Anny Bonisławskiej z Makowa i „Pacjent autorem zmian – ocena satysfakcji pacjenta na przykładzie NZOZ Centrum Medycznego Damiana, jako jeden z nośników funkcjonowania systemu zarządzania jakością” Moniki Borkowskiej, doskonale uzupełniły ofertę tematyczną konferencji.

            Aktywny udział w konferencji przedstawicieli wielu szpitali (powiatowych, specjalistycznych, wojewódzkich, miejskich) z I i II poziomu referencyjnego, z wielu ośrodków Mazowsza i kilku z kraju, a także z uznanych ośrodków naukowych, jak Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, świadczą wyraźnie o sukcesie tej konferencji. Dobitnie potwierdził to dyrektor Mieczysław Romeyko ze Szpitala Powiatowego w Wołominie słowami: „dziś po naukę, zwłaszcza po naukę jakości, jeździ się do Makowa i innych ambitnych ośrodków, a nie do uznanych klinik”. Organizatorzy otrzymali liczne gratulacje i za wręczone certyfikaty ISO i za miłą i nastrojową atmosferę podczas biesiady w gospodzie Pazibroda i przede wszystkim za sprawnie i tanio zorganizowaną konferencję. Tanio, bo znaczną część kosztów pokryli sponsorzy konferencji, więc udział w samej konferencji, materiały i lunch w pierwszym dniu były bezpłatne. Organizatorzy otrzymali też kilka próśb o wspieranie merytoryczne innych jednostek medycznych podczas ich szkoleń i ich procesów certyfikacji. Na pytanie dziennikarza – co myśli o takim wspieraniu „konkurencji”, dyrektor Hajdukiewicz powiedział, że „nie można myśleć o konkurencji w kontekście jakości tak jak w kontekście tradycyjnej rynkowej walki, bo wspierając działania projakościowe tzw. „konkurencji” uzyskuje się także równocześnie jakościowe korzyści”. Jako przykład dyrektor przedstawił mechanizm wspierania przez szpitale powiatowe, właściwego monitorowania zakażeń szpitalnych w konkurencyjnych szpitalach, zwłaszcza wyższego poziomu referencyjnego. Właściwa kontrola stanu epidemiologicznego w tych specjalistycznych ośrodkach powoduje, że pacjenci odesłani z tych ośrodków, po leczeniu specjalistycznym, nie zainfekują, wyjątkowo zjadliwymi i opornymi na wszystkie antybiotyki, bakteriami całego oddziału szpitala powiatowego, co w przeciwnym razie spowodowałoby finansowy dramat tego szpitala, prostą drogą prowadzący do jego likwidacji. Wspieranie tej większej i groźnej „konkurencji” okazuje się w takich sytuacjach najlepszym i najbezpieczniejszym rozwiązaniem dla małych powiatowych szpitali. 

            Wielu gości prosiło o organizację podobnej III konferencji za rok, a niektórzy już zgłaszali propozycje tematyczne sesji. Jedną z nich była propozycja organizacji sesji poświęconej w całości problematyce promocji zdrowia.

            Tak więc do zobaczenia za rok!

JDH

Zdjęcia z II Konferencji w galerii.